Natuur in uw tuin - lente - Natuurbegraafplaats Hillig Meer

Zonder er iets voor te hoeven doen, groeit van alles in uw tuin dat eetbaar en voedzaam is. Lekker ook, hoewel we niet meer zo gewend zijn aan de soms bittere en scherpe smaken. De stofjes die groenten deze smaak geven, zijn goed voor ons: ‘Bitter in de mond maakt het hart gezond’. Marlies Duran vertelt u er graag meer over. Ze start bij twee planten die u wel kent: brandnetels en zevenblad.

Koken met ‘onkruid’ en met in het wild geplukte bladeren, bloemen en wortels wint aan belangstelling. Van oudsher zijn wij allemaal jagers en verzamelaars; misschien dat het daarom zo goed voelt om het eigen eten bij elkaar te sprokkelen. “Daarvoor hóef je je eigen tuin natuurlijk niet uit”, glimlacht Marlies Duran. Bij het Ontvangsthuis onderhoudt Marlies de tuin, samen met Annetje Braat. “Wie nieuwsgierig is naar nieuwe smaken en zich wil laten verrassen, kan gewoon in de eigen tuin op proeverij.”

Verrassend zachte brandnetels

Door hun brandharen zijn brandnetels niet erg geliefd. “Toch zijn ze erg nuttig voor de tuin’, benadrukt Marlies. “Vlinders als de dagpauwoog, de atalanta en de gehakkelde aurelia leggen hun eitjes op brandnetels. De rupsen vinden de plant heerlijk.” Ook ons heeft deze plant veel smaakvols te bieden. “De jonge toppen hebben geen brandharen. Deze kunt u gerust door de salade mixen of verwerken in de soep of pesto. Laat u de plant bloeien, dan doet u eerst de bijen en vlinders een plezier en daarna uzelf, want brandnetelzaad is lekker én erg voedzaam in een salade of door muesli.” Brandnetels zijn rijk aan vitamine C, magnesium, kalium en ijzer.

Juichen voor zevenblad

Zevenblad in de tuin … menig tuinier gruwelt ervan. U ook? “Deze plant verspreidt zich via wortelstokken, ondergronds. Om de plant in toom te houden, zorg ik dat de grond los en luchtig is. Dan kan ik makkelijker de wortelstokken eruit halen zónder dat ze breken en verder groeien.” Maar de verrassing, de smaak, zit in de bladeren. “Ja, en dan vooral de nieuwe blaadjes die zich nog aan het uitrollen zijn. Ook deze bladeren zijn lekker in de soep, in pesto en in salade.” Na de bloei vormt de plant zaad. “Deze zaden zijn lekker kruidig, een echte smaakmaker.” Zevenblad is rijk aan vitamine A en C en aan mineralen. “Bovendien werkt de plant vochtafdrijvend en ontstekingsremmend; vroeger gebruikte men het onder andere tegen jicht.”

Wilt u meer weten over eetbare planten in uw tuin, in uw wijk en in het bos? Er zijn volop boeken en cursussen over. Veelvoorkomende tuinlekkernijen zijn: paardenbloemen, dovenetel, madeliefjes, hondsdraf, kleine veldkers en de bloemen van witte en rode klaver.

Tuintips van Marlies voor de komende weken: tuin blij, u blij

– “Verwijder in oudere struiken een paar van de oudste takken; de struiken knappen enorm op van zo’n verjongingskuur. Kijk diep in de struik welke takken verhout en dik zijn. Volg deze takken tot het einde en start daar met snoeien. Knip ze in kleine of grote stappen terug tot aan de hoofdstam of tot zo dicht mogelijk bij de grond. De kleine takken laat u tussen de struiken liggen als schuilplek voor insecten en kleine dieren. De grote takken zet u in huis of op uw terras in een mooie vaas.”
NB met gesnoeide takken halen we op Hillig Meer ook de tuin naar binnen.

– “Van gesnoeide takken kunt u ook een takkenheuvel of -wal maken. Dat is prettig voor insecten en kleine dieren, bijvoorbeeld om in te schuilen.”

– “Knippen en zagen geeft natuurlijk een wond aan de struik of boom. Snoei daarom niet bij vochtig weer, maar ook niet in de volle zon. Als nachtvorst voorspeld is, wacht dan een dag.”

– “Bent u altijd druk bezig in uw tuin? U leert uw tuin nog beter kennen als u ook eens rustig kijkt en afwacht wat er gebeurt. Vindt u dat te spannend, begin dan met één vierkante meter. Welke planten komen ‘spontaan aanwaaien’? Hoe ontwikkelt de grond zich? En wat verandert in de loop van de tijd? Dit is erg leuk en leerzaam.”