Wehrmacht vernietigde landhuis Heidehof

In 1927 werd een landhuis gebouwd op landgoed Heidehof. Vlak voor het einde van WOII brandde de Wehrmacht het af.

Eind maart 1945 zien een paar SS’ers die op de uitkijk staan in het torentje van landhuis Heidehof tientallen zwarte stipjes aan de hemel verschijnen. Het zijn Franse parachutisten die Drenthe komen bevrijden. In groepjes worden de mannen uit een vliegtuig gedropt, om elkaar in de bossen van landgoed Heidehof weer te treffen.

Verdacht

Daar stuiten de Franse geallieerden al snel op het grote landhuis dat midden in de bossen prijkt. Verdacht, concluderen ze. Sergeant Lesné besluit samen met een soldaat op verkenning te gaan. In één van de vijf rechte lanen die landgoedeigenaar Jan Melchior Everts rond 1927 in zijn bos aanlegt – omdat hij affiniteit had met de Engelse landschapsstijl – wordt Lesné getroffen door een SS-kogel. Vanuit de toren van het landhuis hebben de Duitsers de twee aan zien komen lopen.

Het is een van de vele verhalen die verteld kunnen worden over landgoed Heidehof in Eext, dat nu wordt beheerd door Dolf van der Weij van natuurbegraafplaats Hillig Meer. Zwevend boven de fundamenten van het oude landhuis bouwde Van der Weij zo’n 20 jaar geleden een nieuw landhuis.

Onderduikershol

Een paar maanden geleden klopten Daan en Jan Melchior Everts, de kleinzoons van Jan Melchior Everts, onverwachts bij Van der Weij aan. Ze overhandigden hem een originele architectentekening van het oude landhuis Heidehof, getekend door architect G. Siccama uit Wildervank. De tekening staat voor 18 jaar historie, waarvan de voor het huis fatale oorlogsjaren misschien wel het meest spannend waren.

Jan Melchior Everts liet het landhuis in 1927 bouwen. Hij ontgon de heidegrond en legde een productiebos aan voor zijn meubelfabriek in Veendam, bekend van de houten schoolbankjes met inktschuifjes. Het landhuis fungeerde als zomeroptrekje, want zelf woonde Everts in Wildervank. Als hij in 1937 overlijdt, neemt zijn zoon Dirk Everhard Everts het boeltje over. Het is ook deze Dirk Everhard die aan het begin van de oorlog toestemming geeft voor het vestigen van een onderduikershol op zijn land. Twee buurjongens, Fokko en Willem Nijmeijer, komen met het plan. Zes jonge mannen sluiten zich bij hen aan.

Als de onderduikers een paar maanden voor het einde van de oorlog water halen bij de put van het landhuis, horen ze dat er onraad is. Ze vluchten naar een reservehol, verder de bossen in. En dat is maar goed ook, want niet veel later vestigt de SS zich in het landhuis. Omdat de Duitsers niet meer in Assen konden verblijven, eisen ze het landhuis van Dirk Everhard op als regiokantoor.

Allure

De onderduikers maken het tragisch omkomen van sergeant Lesné nog mee, op kleinere afstand dan de SS’ers ooit zullen weten. Twee weken later is het onvermijdelijk: Drenthe wordt bevrijd. De broers Fokko en Willem durven de oversteek naar het ouderlijk huis wel vast te maken. Vanaf daar zien ze dat twaalf mannen van de Wehrmacht het landhuis tot aan de grond kapot schieten, met mortieren en granaten, waarop het huis verder afbrandt. De SS vernietigt zo haar archief met bewijsmateriaal, maar ook een kortstondig bestaan van een landhuis met allure.

 

Dit artikel werd geschreven door Lidian Boelens en verscheen op 23 januari 2017 in Dagblad van het Noorden op de streektaalpagina Schepers Erf. Als u het ontvangsthuis van Hillig Meer bezoekt, kunt u de fundamenten van het oude landhuis nog zien. Momenteel maken ze onderdeel uit van de wilde tuin achter het huis.

 

U kunt het oorspronkelijke artikel hieronder lezen als pdf:

DVHN-20170123-DO01022002

 

Geplaatst in Alle berichten, Hillig Meer, Hillig Meer in de media